Từ năm 1950-1960, Bùi Xuân Phái chưa đánh giá rõ phong thái và cũng chưa nâng cao hẳn vào một trong những đề tài nào, ông thông thường sẽ có vẽ hầu như bức mang tính chất thể nghiệm, cải tiến vượt bậc theo trường phái tân tiến lúc bấy giờ, tiêu biểu như các bức khỏa thân cùng tĩnh vật được miêu tả theo trường phái lập thể.
Bạn đang xem: Xe bò trong phố cổ - sơn dầu 1972
Bức Phố sản phẩm Thiếc được vẽ vào thời điểm năm 1952Ông cũng đều có một số bức vẽ phố cổ, được diễn đạt kỹ lưỡng và nhiều chi tiết nhưng chưa lạ mắt (giai đoạn về trong tương lai là tranh phố của ông luôn được bao hàm và lược loại bỏ đi nhiều chi tiết trong thực tế). Bức“Phố mặt hàng Thiếc”(sơn dầu), được Bùi Xuân Phái vẽ năm 1952, chữ ký mặt góc phải cho thấy lúc đó họa sỹ cam kết cả họ với tên. Bức này được công ty văn Nguyễn Tuân bày tại phòng khách rất lâu.
Có thể chia ra mảng vấn đề vẽ phố cổ thủ đô của Bùi Xuân Phái ra cha giai đoạn:
– tự 1960 mang đến 1970: Thời kỳ Nâu
phố vào tranh ông khôn cùng vắng, vắng mang đến độ đìu hiu, không bạn ở, không số nhà, cô liêu cùng trầm tứ như giờ thở dài.Phố cổ hà thành luôn là niềm cảm giác bất tận của bạn họa sĩPhố hàng Bạc_Tranh của Bùi Xuân Phái.Phố Ô quan Chưởng (1963)Ô quan Chưởng_Tranh của Bùi Xuân Phái (Thuộc sưu tập trằn Hậu Tuấn).Phố Phất Lộc“Ngõ Phất Lộc”Phố Tạ hiện _ Tranh của Bùikiệt tác tô dầu trên bố “Phố cổ Hà Nội” của danh họa Bùi Xuân Phái (giai đoạn sáng tác khoảng chừng 1968 – 1972) có giá bán khởi điểm 77.000 USD và công dụng đấu giá là 102.000 USD.– tự 1970 cho 1980: Thời kỳ Ghi xám– từ bỏ 1980 đến 1988: Thời kỳ Lam
Thời kỳ Nâu tự 1960 cho 1970
Có thể nói Thời kỳ Nâu mang ý nghĩa đặc trưng độc nhất vô nhị về phong cách, ý thức của Bùi Xuân Phái. Hầu hết bức vẽ trong thời kỳ này bội nghịch ánh phong cảnh của phố cổ hà nội thủ đô nguyên hóa học nhất, không bị sửa sang, cơi nới. Cũng không lấy làm cho lạ khi hầu như những người thành phố hà nội có tuổi và tiếp liền mỹ thuật thường ưa thích thời kỳ này rộng cả, vào khi người trẻ tuổi và người ngoại quốc lại nồng nhiệt hâm mộ Thời kỳ Lam.
Tranh ông trong tiến trình này thường bàng tệ bạc nỗi bi đát da diết, cô đơn, hoài cổ, như nuối tiếc nuối một thời tuổi trẻ đã mất, phố thường vắng bóng người qua, các căn nhà tất cả cửa phương diện tiền luôn luôn đóng chặt với dáng vóc trầm mặc, phần đông mái đơn vị thâm nâu của khu phố cổ lặng lìm bên dưới sức nặng nề của bầu trời xám như dự đoán một cơn giông chuẩn bị ập xuống. Điều đặc biệt là các ô cửa ngõ chỉ được tế bào tả bằng một vệt mầu thẫm.
Đây là thời kỳ sung sức với cũng khốn khó khăn nhất vào sự nghiệp thẩm mỹ của Bùi Xuân Phái. Tranh ông nhuốm vẻ trầm buồn sâu xa, nét bi ai, sự đơn độc khốn khổ. Tranh giống như một phương tiện giải tỏa ẩn ức nội tâm cũng giống như ý thức về sự bất lực của ông trước cuộc đời.
Hiện nay, những bức ảnh được những nhà sưu tập đặt giá tối đa vẫn nằm trong về phần đông tác phẩm được vẽ vào Thời kỳ Nâu. Ví dụ như bức“Hà Nội phòng chiến”(vẽ năm 1966) đã làm được khởi giá chỉ là 200.000 USD bên trên trường quốc tế.
Thời kỳ Ghi xám từ bỏ 1970 đến 1980
Phố cổ thủ đô hà nội – tô dầu 1972Hà Nội những năm 1970 -1980 trong tranh của Bùi Xuân Phái.Phố Mã Mây _ Tranh sơn dầu bên trên bìa sách của Bùi Xuân Phái (sưu tập trần Hậu Tuấn).Những góc phố Hà NộiPhố cắt giấyĐền Bạch Mã _ Tranh của Bùi Xuân Phái.Không buộc phải hiểu là hễ thấy bức mang tông màu nào là xếp nó vào thời kỳ đó. Thường xuyên thì những chuyên gia chỉ cần thoáng nhìn đã biết ngay bức tranh đó được vẽ vào những năm nào, bởi kế bên gam mầu và bút pháp, tín đồ ta còn căn cứ vào cảnh và tín đồ trong tranh của ông.
Thời kỳ xám có điểm nhấn nhất là trên phố không còn người đàn ông mặc áo nhiều năm và vắt ô đi bên trên hè phố nữa. Những người bán dong cũng đều có trang phục khác, những ô hành lang cửa số được vẽ góc cạnh và chi tiết hơn, xe trườn không được phép lấn sân vào thành phố nữa cần không hiện hữu trong tranh ông.
Trong thập niên 70, họa sỹ rơi và cảnh cạnh tranh khăn, chặt chẽ cả về kinh tế lẫn tinh thần. Trong nhật ký, ông từng viết: “Cuộc sống làm sao thấy gì vui? Chỉ thấy kinh điển và khiếp khủng.”
Thời kỳ này Bùi Xuân Phái vẽ tranh phố cổ hà nội thủ đô bằng bột mầu, nhiều bức được vẽ trên giấy tờ báo, được trình bày với gam mầu ghi xám. Phố vào tranh ông đã ít hơn vẻ cô liêu, trầm mặc, nét vẽ tung tẩy, nhẹ nhàng, các bức phố của ông ngả dần theo hướng trừu tượng, những bức mang tính chất thể nghiệm… Đây là quá trình hưng phấn với được sáng tác nhiều tranh cùng những đề tài khác trong sự nghiệp của ông
Thời kỳ Lam từ bỏ 1980 đến 1988
Khi một hay tác được chế tạo ra ra, chất chứa trong các số ấy là biết bao trải nghiệm với tấm lòng của người họa sĩMái ngói cong cong giỏi sạp báo sáng sớm phần đa là phần nhiều hình ảnh đời thường siêu Việt NamGóc phố Phố Gia NgưChợ hàng Bè _ Tranh của Bùi Xuân Phái (sưu tập nước ngoài)Phố Đêm _ Tranh của Bùi Xuân Phái.Phố đêm _ Tranh của Bùi Xuân Phái.Ô quan Chưởng trong tranh Bùi Xuân PháiPhố Hàng giầy _ Tranh của Bùi Xuân Phái (sưu tập nước ngoài)Nếu không dựa vào những bức hình ảnh tư liệu, sẽ rất khó nhằm tìm lại các góc phố mà họa sĩ Bùi Xuân Phái đã đứng vẽ. Đây là góc phố hàng Giày, một góc phố cổ tp. Hà nội được họa sỹ yêu thích cùng nó đã đi được vào không hề ít tác phẩm của ông.Phố mưa_Sơn dầu của Bùi Xuân Phái (sưu tập nước ngoài)Phố đêm_Sơn dầu của Bùi Xuân Phái (sưu tập nước ngoài).Phố mưa_Sơn dầu của Bùi Xuân Phái(sưu tập nước ngoài).Hà Nội phố_Tranh của Bùi Xuân Phái.Phố mưa_Tranh của Bùi Xuân Phái (sưu tập nước ngoài)1985 (sưu tập nai lưng Hậu Tuấn).Đây là góc phố chén Đàn phần đường tầu rẽ về phố hàng GàTám năm ở đầu cuối của cuộc đời, nhà cửa của họa sỹ Bùi Xuân Phái được mời đi triển lãm ở nhiều nước, đề xuất công chúng Việt và quả đât biết mang lại tên tuổi ông các hơn. Lúc này tranh phố của ông mới nhẹ nhõm hơn, xuất hiện những gam mầu nóng của nắng, của tà áo đỏ qua đường…
Giá trị của các phố cổ là cực hiếm của thời gian ngọt ngào và lắng đọng ở những mái ngói, những tường ngăn rêu phong của chúng. Bùi Xuân Phái cũng đã từng có lần nhận xét là vào sự rêu phong cổ kính có “màu thời gian.”
Thời gian cũng đã làm cho những bức tranh của ông càng ngày càng có giá bán trị, từ khu vực mỗi bức chỉ thay đổi được vài lạng càphê, dăm bao thuốc lá bên dưới thời bao cấp, mang lại chỗ mỗi bức là cả một gia tài theo quy luật “giá trị thặng dư của thời gian.” tuy nhiên, thời hạn đã làm vấn đề này quá lờ lững đối với cá thể Bùi Xuân Phái, hay nói theo một cách khác là ông đang không ở lại trần gian để thụ hưởng thành quả đó lao động nghệ thuật và thẩm mỹ của mình./.
Xem thêm: Nhà Hàng Ngọc Sơn Phủ Lý - Giới Thiệu Ngọc Sơn Palace
CHUYỆN KỂ VỀ TRANH PHỐ CỦA HỌA SỸ BÙI XUÂN PHÁI QUA HỌA SỸ BÙI XUÂN PHƯƠNG
Phố Hàng bạc là con đường thuộc vào loại u ám nhất của thành phố cổ Hà Nội, một điểm đến chọn lựa của bất cứ du khách hàng nào khi đặt chân cho thủ đô. Trong kho tàng những thành công vẽ về phố cổ tp hà nội của Bùi Xuân Phái thì phố Hàng bạc tình được những thống kê là được ông vẽ nhiều nhất. Đứng sau nó là phố Mã Mây, phố sản phẩm Bè, phố sản phẩm Tre…những tuyến phố này cũng liên thông, va ngay vào con đường Hàng Bạc. Phố sản phẩm Bạc khét tiếng trong tranh Bùi Xuân Phái cho nỗi nó được đưa cả vào sách gợi ý du lịch. Các lần bao gồm đoàn khách hàng khẩn khoản đề xuất mình chuyển dẫn chúng ta đến tận tay góc phố nhưng Bùi Xuân Phái đã đứng vẽ. Vắt nhưng, ngày này phố cổ ở hà nội đã biến đổi mất, mang đến lại phố Hàng bạc tình còn đâu thấy số đông ngôi nhà hình ống hai tầng với đa số mái nhà ông xã diêm, mái ngói cong, lô xô và mềm mại và mượt mà với phần nhiều cánh cửa ngõ mặt tiền đóng chặt, bình yên, âm thầm như giữa những bức tranh Phố Phái, dẫu vậy vì không muốn làm chúng ta thất vọng, lần nào tôi cũng hứa hẹn sẽ sở hữu được dịp với tìm bí quyết chuyển sang chủ đề khác.
Phố mặt hàng BạcNhững mái nhà Hà Nội_ Tranh sơn dầu của Bùi Xuân Phái.
Nếu ta ngắm nhìn tranh Phố Phái với tâm thức trừu tượng, tự nhiên ta thấy nó kỳ ảo rộng vì trong khi Bùi Xuân Phái vẽ phố cổ cũng chỉ là một cái cớ để ông vẽ trừu tượng, nhớ tất cả lần ông nói: “Nhịp điệu của những khu phố cổ thủ đô hà nội rất hội họa, nó luôn làm tôi kinh ngạc bởi sự bất thần với những đổi khác không thể phát âm được của nó” vào cuốn Viết dưới Ánh Đèn Dầu, Bùi Xuân Phái viết: “Hà Nội có nhiều vẻ đẹp nhưng mỗi vẻ đẹp nhất lại thích hợp với mỗi người. Có các cái đẹp new và lại có cả những chiếc đẹp cũ, ví dụ những căn nhà cổ Việt Nam.
Phố cổ, những tòa nhà cổ vào tranh rất đơn giản đẹp. Nhịp điệu của nó không số đông đều như các căn bên cao tầng, nhà gắn thêm ghép. Họ thấy có cái cao, chiếc thấp, cái to, chiếc nhỏ, loại lùi vào, dòng nhô ra. Người vẽ về mặt chế tạo ra hình và bố cục có không ít thuận lợi. Về color nó mang nhiều màu thời gian. Có rất nhiều mảng tường tưởng như thể bẩn, chưa hẳn đâu. Nó hết sức đẹp so với những đối tượng người sử dụng biết chú ý thấy, biết khám phá những loang lổ, hồ hết dấu vết thời gian ấy cung cấp óc tưởng tượng của người nghệ sĩ sẽ khởi tạo ra các chiếc đẹp bất ngờ.
Vẽ phố cổ, đơn vị cổ hà nội mà quá nặng về ghi chép đến đúng thì tranh sẽ có ít chất hội họa, về phần này bắt buộc nhường chỗ đến nhiếp ảnh hoặc năng lượng điện ảnh. Bọn họ đều biết nét đẹp của tranh, phần cốt yếu vẫn chính là phần trí tuệ sáng tạo của nghệ sĩ.”
Những căn nhà Hà Nội_ Tranh tô dầu của Bùi Xuân Phái.Ô quan liêu Chưởng_ Tranh của Bùi Xuân Phái
———-
“Lối xưa xe con ngữa hồn thu thảo
Nền cũ lâu đài bóng tịch dương
Đá vẫn trơ gan thuộc tuế nguyệt
Nước còn cau khía cạnh với tang thương…”
Có mẩu chuyện do người các bạn của Bùi Xuân Phái kể lại mình nghe về bức tranh Ô quan liêu Chưởng, bức này được xem như là một trong số những tranh đẹp nhất của Bùi Xuân Phái sống thập niên 60, nhưng tác phẩm này đã biết thành một vị quan liêu chức nhấn xét trước khi khai khoác triển lãm:
-Hừm, vắt này mà là tranh à ?! chắp tay sau lưng, vị quan liêu này đứng nhiều trước bức tranh, nhìn nghía
– thủ đô là thủ đô của nước việt nam đang tiến lên công ty nghĩa xóm hội hay 1 thành phố chết? Các đồng chí nhìn coi : phố hà nội không người, chỉ gồm nắng chang chang với hoa phượng rụng đầy như máu, gồm một dòng xích-lô thì người đạp xích-lô cũng đi đâu mất… Giá mà xa xa, ngơi nghỉ hậu cảnh có lấy vài ba cái phải trục triệu chứng tỏ chúng ta đang thiết kế thì còn tha trang bị được, lối này… !
Bức tranh đó ngay lập tức bị loại bỏ khỏi cuộc triển lãm. Người các bạn của Bùi Xuân Phái kể kết thúc câu chuyện, ông chuyển lời dìm xét:
-Tôi bi thương cho thân phận họa sĩ vn thời ấy. Làm sao họ cũng muốn đấu tranh với ai hay như là muốn ám chỉ, chống phá cái gì đâu. Họ chỉ hy vọng được sinh sống yên để làm các bước mình yêu thương thích. Cơ mà cũng không lặng thân !
Nghe câu chuyện, tôi âm thầm nghĩ, cũng may là cơ hội đó không xuất hiện tác mang ở đó, nếu không chắc ông sẽ đề xuất trả lời thắc mắc của vị lãnh đạo: “Người đấm đá xích lô đi đâu?” Và chần chờ người họa sỹ sẽ phải trả lời ra sao?
Sau vụ ‘tai nạn’ về bức tranh bị loại trong cuộc triển lãm, trong một giở trà dư tửu hậu, gồm người các bạn đã hỏi chơi Bùi Xuân Phái:
– Vậy thực bụng thì cái xe xích lô vứt không đó, thay thằng lái xích lô loại bỏ đi đâu?
Nói đến hội họa hà nội thủ đô hiện đại, cấp thiết không đề cập đến phong thái tranh Bùi Xuân Phái. Bởi vì lẽ, họa sĩ vẽ phố cổ hà nội thủ đô thì nhiều nhưng đối với cố họa sĩ tài ba Bùi Xuân Phái thì phố cổ đã trở thành người bạn tri âm. Từ bỏ bao giờ, tranh của Bùi Xuân Phái sẽ trở thành 1 phần của phố cổ Hà Nội.
Bùi Xuân Phái là một trong những họa sỹ thuộc cầm hệ sau cuối của sv Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương, cùng thời với các danh họa Nguyễn Sáng, Nguyễn tư Nghiêm, Dương Bích Liên. Ông siêng về làm từ chất liệu sơn dầu, mê man mảng chủ đề phố cổ Hà Nội. Ông vẽ trên vải, giấy, bảng gỗ, thậm chí còn cả trên giấy tờ báo, bao dung dịch lá và áp dụng nhiều phương tiện hội họa khác biệt như đánh dầu, màu sắc nước, phấn mầu, chì than, cây viết chì...
Trong trung ương thức của tín đồ nghệ sĩ, quê hương luôn là một "mảnh tình riêng". Hiện ra và bự lên sinh sống Hà Nội, Bùi Xuân Phái đã vẽ về phố cổ với toàn bộ tình yêu quê nhà của mình. Bàn tay tài hoa của ông đã chế tạo tác hàng nghìn bức vẽ không giống nhau về phố cổ Hà Nội. Dân gian thành phố hà nội vẫn chơi nhau rằng, những bức tranh phố cổ của ông đủ nhằm dựng lên một tp thật. Và cũng đo đắn từ bao giờ, người ta cũng call phố cổ ẩn bên trong tranh của ông là "Phố Phái". Tín đồ dân thủ đô hà nội cũng lại đùa nhau rằng, tp. Hà nội phải bao gồm 37 phố chứ không hẳn là 36 phố như câu ca dân gian vẫn truyền tụng, và tuyến đường thứ 37 ấy đó là ..."Phố Phái".
"Phố Phái" nổi tiếng với những tác phẩm: Phố cổ hà thành (Sơn dầu, 1972), hà thành kháng chiến (Sơn dầu, 1966), Xe bò trong phố cổ (Sơn dầu, 1972), Phố vắng ngắt (Sơn dầu, 1981)...
"Phố Phái" vào tranh Bùi Xuân Phái là phố mà ngoài ra cũng không hẳn phố. Phố cổ thủ đô không ồn ào, u ám và sầm uất mà âm thầm lặng lẽ và lâu bền, đơn giản và thân thiết. Đó chỉ là phần lớn ngôi nhà lâu đời với mái ngói rêu phong, một vài gánh sản phẩm rong, một gánh sản phẩm nước quạnh vắng hiu... Gợi lên các xúc cảm thân quen.
Tranh phố cổ Bùi Xuân Phái mặc dù có lộ diện con bạn hay không đều có một không gian đặc biệt. Không khí ấy có khi tĩnh lặng cùng thời gian, có khi lại như đang đưa động. Từng góc phố, từng mặt hàng cây tưởng như vô cùng đỗi thân thuộc mà vẫn kỳ lạ lẫm, xa vời. Cảnh thiết bị phố cổ tp. Hà nội tưởng như có thể hiện hữu ngay đấy, dẫu vậy cũng lại hoàn toàn có thể thuộc về một nhân loại khác - thế giới tâm hồn Bùi Xuân Phái. "Phố Phái" tồn tại thực mà lại hư, hư cơ mà thực, đa bí quyết nhìn, nhiều cảm xúc. Dường như Bùi Xuân Phái muối níu duy trì thời gian, níu giữ đa số giá trị đẹp tươi mà với trung tâm hồn mẫn cảm của người nghệ sỹ ông biết chắc rằng một ngày nào đó sẽ phôi pha.
Bùi Xuân Phái vẽ về phố cổ tp. Hà nội tự nhiên như sống với thở. Tâm hồn ông đính thêm với phố cổ và sự nghiệp của ông cũng gắn sát với phố cổ. Phố cổ thành phố hà nội là nguồn xúc cảm đặc biệt của Bùi Xuân Phái. Ông vẽ về phố cổ như vẫn kể chuyện về cuộc sống mình. Do vì vậy, phố cổ thủ đô là mẫu gạch nối giữa hội họa với tình yêu quê hương trong con fan Bùi Xuân Phái.
Bùi Xuân Phái (1920-1988), quê gốc ở xã Kim Hoàng (nay thuộc thôn Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội). Ông tốt nghiệp khoa Hội họa, Trường cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khóa 1941-1946 Ông vẽ những tranh phố cổ hà nội thủ đô và tham gia triển lãm ở các nơi. Năm 1952, ông trở về thủ đô hà nội sống tại căn nhà số 87 phố thuốc Bắc, quận trả Kiếm, Hà Nội cho đến khi mất.
Cố họa sỹ Bùi Xuân Phái được đơn vị nước truy khuyến mãi Giải thưởng hồ chí minh về Văn họa thẩm mỹ và nghệ thuật đợt I (1996). Năm 2010, Hội đồng nhân dân TP. Thủ đô hà nội đã đánh tên Bùi Xuân Phái cho 1 phố ở huyện Từ Liêm, nay trực thuộc quận nam giới Từ Liêm (Hà Nội)
